Canxi từ san hô được cho là có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, từ giúp xương chắc khỏe hơn, giảm các triệu chứng viêm khớp cho đến ngăn ngừa ung thư và bệnh Parkinson.
Canxi san hô: Lợi ích, liều lượng và tác dụng phụ
Canxi san hô là gì?
Canxi san hô (coral calcium) là một loại canxi có nguồn gốc từ trầm tích cát san hô. Những trầm tích cát này từng là một phần của các rạn san hô và thường được khai thác trực tiếp từ vùng bờ biển hoặc vùng nước nông xung quanh.
Để sản xuất canxi san hô, trước tiên trầm tích cát san hô được tinh lọc để loại bỏ các tạp chất hoặc các chất không cần thiết, sau đó nghiền thành bột. Bột này được sử dụng làm thực phẩm chức năng dạng bột hoặc dạng viên nang.
Thực phẩm chức năng canxi san hô có thành phần chủ yếu là canxi cacbonat nhưng một số sản phẩm có chứa một lượng nhỏ magiê và các khoáng chất vi lượng khác.
Thành phần canxi trong san hô cũng tương tự như thành phần canxi trong xương người và đã được sử dụng làm vật liệu ghép xương trong suốt hơn 30 năm.
Ngày nay, canxi từ san hô chủ yếu được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị tình trạng thiếu canxi ở những người mà chế độ ăn uống không cung cấp đủ khoáng chất này. Mặc dù canxi san hô được cho là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng hầu hết những lợi ích này hiện chưa được khoa học chứng minh.
Các lợi ích của canxi san hô
Canxi từ san hô được cho là có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, từ giúp xương chắc khỏe hơn, giảm các triệu chứng viêm khớp cho đến ngăn ngừa ung thư và bệnh Parkinson.
Tuy nhiên, mới chỉ có rất ít lợi ích trong số này được nghiên cứu khoa học chứng minh.
Cải thiện sức khỏe xương
Canxi đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Khoáng chất này rất cần thiết cho sự co cơ và sức khỏe xương.
Chế độ ăn có quá ít canxi sẽ khiến cho xương giải phóng canxi vào máu và điều này làm cho xương yếu dần theo thời gian. Mặt khác, chế độ ăn nhiều canxi sẽ giúp cho xương chắc khỏe hơn.
Canxi từ thực phẩm tự nhiên là tốt cho xương nhất nhưng nếu chế độ ăn hàng ngày không cung cấp đủ canxi thì có thể cần phải dùng thực phẩm chức năng.
Không giống như các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi khác, canxi từ san hô chứa magiê và một lượng nhỏ các khoáng chất vi lượng. Một số chuyên gia cho rằng sự kết hợp này sẽ có lợi cho sức khỏe của xương hơn so với những sản phẩm chỉ chứa canxi. (1)
Một nghiên cứu nhỏ được thực hiện ở người lớn tuổi cho thấy rằng canxi từ san hô dễ hấp thụ hơn so với dạng canxi có trong hầu hết các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi.
Trong một nghiên cứu trên động vật, những con chuột được cho uống canxi san hô có khối lượng xương hay lượng khoáng chất trong xương (bone mineral content – BMC) và mật độ khoáng xương (bone mineral density – BMD) ở xương đùi cao hơn một chút so với những con chuột được cho uống canxi thông thường.
Tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu cho kết quả tương tự.
Giúp hạ huyết áp
Một số nghiên cứu cho thấy rằng bổ sung nhiều canxi giúp hạ huyết áp tâm thu (chỉ số bên trên khi đo huyết áp).
Tuy nhiên, có vẻ như canxi chỉ mang lại lợi ích này cho những người đã bị bệnh cao huyết áp.
Tương tự, một vài nghiên cứu khác chỉ ra rằng lượng canxi cao trong thời gian mang thai có thể làm giảm nguy cơ tiền sản giật – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở sản phụ và trẻ sơ sinh. (2)
Tiền sản giật là một biến chứng nghiêm trọng với biểu hiện đặc trưng là huyết áp tăng cao trong thai kỳ. Tiền sản giật thường phát sinh sau tuần thứ 20 và xảy ra ở 14% phụ nữ mang thai trên toàn thế giới.
Hơn nữa, các nghiên cứu trên chuột cho thấy rằng lượng magiê và silica tự nhiên trong cát san hô cũng góp phần giúp hạ huyết áp.
Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu về chủ đề này trước khi đưa ra kết luận chính xác.
Các lợi ích khác
Ngoài 2 lợi ích kể trên, canxi từ san hô còn mang lại một số lợi ích khác như:
- Ngăn ngừa sâu răng: Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy canxi từ san hô có tác dụng tái khoáng hóa men răng và giúp ngăn ngừa sâu răng.
- Cải thiện chức năng não bộ: Các nghiên cứu trên chuột chỉ ra rằng canxi san hô có thể làm chậm quá trình suy giảm chức năng não bộ do lão hóa.
Đây mới chỉ là những nghiên cứu ban đầu và cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác nhận những lợi ích này của canxi từ san hô.
Tác dụng phụ của canxi san hô
Canxi san hô nói chung là an toàn nhưng vẫn có một số nhược điểm.
Nhiễm kim loại
Các rạn san hô có thể bị nhiễm kim loại nặng như thủy ngân hoặc chì. Vì vậy, cần lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và tránh mua sản phẩm được làm từ san hô ở những nơi bị ô nhiễm.
Nếu có thể thì nên nghiên cứu về biện pháp mà nhà sản xuất sử dụng để làm ra sản phẩm. Điều này giúp biết được mức độ nhiễm tạp chất trong sản phẩm.
Tác hại khi uống quá nhiều
Uống một lượng lớn canxi san hô có thể gây ra tăng canxi máu – tình trạng mà nồng độ canxi trong máu tăng quá cao. Tăng canxi máu có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, đặc biệt là ở tim và thận.
Bổ sung quá nhiều canxi còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư tuyến tiền liệt.
Vấn đề về tiêu hóa và hấp thụ
Canxi từ san hô còn có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như đầy hơi, chướng bụng và táo bón.
Ngoài ra, việc uống canxi san hô có thể làm giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng trong bữa ăn, chẳng hạn như sắt và kẽm.
Dị ứng
Mặc dù canxi từ san hô rất hiếm khi gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhưng cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu bị phát ban, nổi mề đay, chóng mặt, khó thở, sưng miệng, môi, lưỡi, cổ họng hoặc mặt sau khi uống canxi san hô.
Liều lượng và cách dùng
Do nghiên cứu còn hạn chế nên chưa có khuyến nghị chính thức về liều lượng đối với canxi từ san hô.
Dựa trên thông tin của các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi khác, liều lượng có thể dao động từ 600 – 2.000 mg mỗi ngày. (2)
Có thể uống canxi san hô trước hoặc sau ăn đều được. Uống sau khi ăn sẽ làm giảm nguy cơ xảy ra tác dụng phụ về tiêu hóa nhưng lại ảnh hưởng đến sự hấp thụ các chất dinh dưỡng như sắt và kẽm.
Uống canxi san hô cùng với vitamin D sẽ giúp tăng khả năng hấp thụ canxi.
Một số nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá xem liệu uống canxi san hô liều thấp một cách thường xuyên và kết hợp cùng với các khoáng chất khác có giúp cải thiện sự hấp thụ hay không nhưng các kết quả còn chưa đồng nhất.
Tác hại khi dùng quá liều
Uống canxi san hô quá liều có thể khiến nồng độ canxi trong máu tăng quá cao (tăng canxi máu), điều này sẽ dẫn đến các vấn đề về tim và thận.
Lượng canxi tối đa được phép tiêu thụ trong một ngày là 2.500 mg mỗi ngày đối với người lớn dưới 50 tuổi và 2.000 mg mỗi ngày đối với người từ 50 tuổi trở lên. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú có thể tiêu thụ tối đa 2.500 – 3.000 mg canxi mỗi ngày, tùy thuộc vào độ tuổi.
Mức giới hạn này là tổng lượng canxi được đưa vào cơ thể trong một ngày, bao gồm cả canxi trong thực phẩm tự nhiên và thực phẩm chức năng. Tình trạng dư thừa canxi hay tăng canxi máu chủ yếu xảy ra do dùng thực phẩm chức năng quá liều chứ rất khó xảy ra do ăn nhiều thực phẩm giàu canxi.
Các triệu chứng thường gặp của tăng canxi máu gồm có chán ăn, đi tiểu nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi và rối loạn nhịp tim.
Nếu gặp các triệu chứng này và nghi ngờ là do uống bổ sung canxi quá liều thì cần đến ngay bệnh viện để được hướng dẫn.
Tương tác thuốc
Các loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi, bao gồm cả canxi san hô, có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác nhau, chẳng hạn như kháng sinh, thuốc lợi tiểu, thuốc chống động kinh co giật và thuốc điều trị bệnh paget xương.
Có thể cần phải chờ một khoảng thời gian nhất định sau khi dùng thuốc mới được uống canxi san hô để tránh xảy ra tương tác thuốc.
Nếu như đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là thuốc kê đơn thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu uống canxi san hô.
Cách bảo quản
Gần như chưa có nghiên cứu nào về cách bảo quản canxi san hô.
Tuy nhiên, nhà sản xuất thường hướng dẫn bảo quản sản phẩm ở nơi khô ráo, nhiệt độ phòng và tránh ánh nắng trực tiếp.
Phụ nữ mang thai và cho con bú có được uống canxi san hô không?
Chưa có nghiên cứu nào kiểm tra tính an toàn của canxi san hô trong thời gian mang thai hoặc cho con bú.
Nguy cơ sỏi thận thường tăng cao trong thai kỳ và việc bổ sung quá nhiều canxi sẽ càng làm gia tăng nguy cơ này. Tương tự, bổ sung quá nhiều canxi khi cho con bú có thể gây ra các vấn đề về tim, thận và làm tăng nguy cơ tăng canxi máu.
Hiện chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng uống bổ sung canxi, bao gồm cả canxi san hô sẽ mang lại lợi ích cho phụ nữ mang thai và cho con bú nếu chế độ ăn đã cung cấp đủ khoáng chất này.
Hơn nữa, các sản phẩm canxi san hô có thể bị nhiễm các chất độc hại như thủy ngân và chì. Những chất này sẽ đi vào cơ thể thai nhi và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.
Trong những trường hợp như vậy, canxi san hô sẽ có hại nhiều hơn lợi. Nếu như chế độ ăn hàng ngày không đáp ứng đủ nhu cầu canxi thì nên chọn những loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi khác.
Những ai nên uống canxi san hô?
Do số lượng nghiên cứu còn hạn chế nên chưa có khuyến nghị cụ thể về tính an toàn cũng như là những nhóm đối tượng nên dùng canxi san hô.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh nhưng lượng canxi cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư tuyến tiền liệt.
Tăng canxi máu do dùng thực phẩm chức năng quá liều còn có thể gây ra các vấn đề về tim, sỏi thận và suy giảm chức năng thận. Vì vậy, những người đang mắc bệnh về tim hoặc thận không nên dùng bất kỳ loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi nào, bao gồm cả canxi san hô.
Canxi từ san hô được cho là có tác dụng ngăn ngừa một số bệnh ung thư nhưng các kết quả nghiên cứu còn nhiều mâu thuẫn. Một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy rằng loại canxi này làm tăng nguy cơ ung thư.
Có nghiên cứu chỉ ra rằng canxi san hô có thể giúp điều trị bệnh viêm khớp và bệnh Parkinson. Tuy nhiên, dường như những lợi ích này là nhờ một số hợp chất cụ thể trong san hô mềm chứ không phải san hô cứng được sử dụng để sản xuất canxi san hô.
Các lựa chọn thay thế
Hai lựa chọn thay thế phổ biến nhất cho canxi san hô là canxi cacbonat (calcium carbonate) và canxi citrat (calcium citrate).
Thực phẩm chức năng canxi cacbonat cũng chứa dạng canxi giống với canxi san hô nhưng không có thêm magiê và khoáng chất vi lượng. Đây là loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi có giá rẻ nhất và dễ hấp thụ nhất nhưng tốt nhất nên uống sau khi ăn.
Dù uống trước hay sau ăn thì canxi citrat đều được hấp thụ tốt. Dạng canxi này thường được chỉ định cho những người có lượng axit dạ dày thấp, mắc bệnh viêm ruột hoặc các bệnh đường ruột khác.
Các dạng canxi khác có trong thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm tự nhiên là canxi gluconat (calcium gluconate), canxi lactat (calcium lactate) và canxi photphat (calcium phosphate).
Nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn về dạng canxi phù hợp nhất.