Dầu quả bơ có những lợi ích gì đối với sức khỏe?

Không giống như hầu hết các loại trái cây khác, quả bơ rất giàu chất béo tốt và có thể dùng cho cả các món ăn mặn. Quả bơ còn được sử dụng để sản xuất dầu. Mặc dù không được phổ biến như các loại dầu thực vật khác nhưng dầu quả bơ cũng có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ giàu chất chống oxy hóa và chất béo tốt.
Dầu quả bơ có những lợi ích gì đối với sức khỏe?

Dưới đây là 8 lợi ích đã được khoa học chứng minh của dầu bơ.

1. Giàu axit oleic – một loại chất béo rất tốt cho sức khỏe

Dầu bơ được ép từ thịt của quả bơ. Gần 70% thành phần trong dầu bơ là axit oleic – một loại chất béo không bão hòa đơn thuộc nhóm axit béo omega-9. Chất béo không bão hòa đơn có lợi cho sức khỏe tim mạch.

Axit oleic cũng là thành phần chính trong dầu ô liu và nhiều lợi ích của dầu ô liu là nhờ loại axit béo này. Ngoài ra, khoảng 12% dầu bơ là chất béo bão hòa và khoảng 13% là chất béo không bão hòa đa.

Dầu quả bơ có tỷ lệ omega-6 trên omega-3 cao (13:1) trong khi tỷ lệ cần duy trì trong chế độ ăn uống là khoảng 3:1 hoặc 2:1 để có sức khỏe tốt. Tuy nhiên, điều này không quá đáng ngại vì tổng lượng axit béo omega-6 trong dầu quả bơ tương đối thấp.

Các nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn nhiều chất béo không bão hòa có lợi cho sức khỏe và có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch và sa sút trí tuệ. (1)

Tóm tắt: Loại axit béo chiếm tỷ lệ lớn nhất trong dầu quả bơ là axit oleic – một loại chất béo tốt mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

2. Giảm cholesterol và cải thiện sức khỏe tim mạch

Dầu quả bơ rất giàu chất béo không bão hòa – một loại chất béo có lợi cho sức khỏe tim mạch.

Trong một nghiên cứu, 13 người tham gia được cho ăn một bữa ăn gồm có bơ động vật (chứa 25 gram chất béo bão hòa) hoặc một bữa ăn gồm có dầu quả bơ (chứa 25 gram chất béo không bão hòa).

Trong khoảng thời gian 240 phút sau bữa ăn, kết quả xét nghiệm máu cho thấy nhóm ăn dầu bơ có chỉ số triglyceride, cholesterol toàn phần và LDL cholesterol (cholesterol xấu), cytokine gây viêm và đường huyết thấp hơn đáng kể so với nhóm ăn bơ động vật.

Một nghiên cứu trên chuột đã so sánh dầu quả bơ với losartan – một loại thuốc điều trị cao huyết áp trong vòng 45 ngày. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng dầu bơ làm giảm 21,2% huyết áp tâm trương và 15,5% huyết áp tâm thu, tương đương hiệu quả hạ huyết áp của losartan.

Một nghiên cứu khác cũng được thực hiện trên chuột cho thấy rằng dầu bơ giúp làm giảm nồng độ triglyceride và LDL cholesterol mà không ảnh hưởng đến HDL cholesterol (cholesterol tốt). Như vậy là dầu quả bơ cũng mang lại lợi ích tương tự như dầu ô liu – một loại dầu đã được chứng minh là tốt cho tim mạch.

Mặc dù những kết quả này đều rất hứa hẹn nhưng vẫn cần có thêm các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn hơn được thực hiện trên người để kiểm chứng.

Tóm tắt: Một số nghiên cứu trên người và động vật cho thấy rằng dầu quả bơ có tác dụng hạ huyết áp và nồng độ cholesterol trong máu, nhờ đó có lợi cho sức khỏe tim mạch.

3. Chứa nhiều lutein – một chất chống oxy hóa tốt cho mắt

Quả bơ và dầu bơ đều có chứa nhiều lutein – một loại sắc tố hữu cơ trong nhóm carotenoid và chất chống oxy hóa tự nhiên có trong mắt.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn giàu lutein và zeaxanthin (một loại carotenoid khác) giúp cải thiện sức khỏe mắt và làm giảm nguy cơ đục thủy tinh thể cũng như là thoái hóa điểm vàng – những bệnh về mắt phổ biến ở người cao tuổi. (2)

Vì cơ thể không tự tạo ra lutein nên phải bổ sung từ chế độ ăn uống. Ăn quả bơ hoặc dầu bơ là một cách đơn giản và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe mắt.

Tóm tắt: Dầu quả bơ có chứa một loại carotenoid tên là lutein. Chất chống oxy hóa này giúp cải thiện sức khỏe mắt và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt do lão hóa.

4. Tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng

Một số chất dinh dưỡng cần có chất béo để được cơ thể hấp thụ một cách hiệu quả, chẳng hạn như các vitamin tan trong chất béo (vitamin A, D, E và K).

Đặc biệt, các carotenoid như beta-carotene, lycopene, lutein và zeaxanthin được hấp thụ rất kém khi không có chất béo. Nhiều loại trái cây và rau củ giàu carotenoid, chẳng hạn như dưa hấu và cà chua, chứa hàm lượng chất béo rất thấp.

Do đó, thêm dầu quả bơ hoặc một loại thực phẩm giàu chất béo khác vào bữa ăn sẽ giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng này tốt hơn.

Một nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng thêm dầu quả bơ vào món salad gồm có cà rốt, xà lách và cải bó xôi giúp làm tăng sự hấp thụ carotenoid lên gấp 4,3 – 17,4 lần so với khi ăn salad không có chất béo.

Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng dầu ô liu – loại dầu có hàm lượng axit oleic giống với dầu bơ – giúp làm tăng tính sinh khả dụng của carotenoid rất hiệu quả. Tính sinh khả dụng là tốc độ và mức độ mà một chất nào đó được cơ thể hấp thụ.

Do đó, thêm dầu quả bơ vào salad, nước xốt hoặc các món ăn khác sẽ giúp cơ thể hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn từ các nguyên liệu trong món ăn.

Tóm tắt: Nên ăn kèm các loại rau củ cùng với một nguồn chất béo tốt như dầu quả bơ vì chất béo giúp làm tăng khả năng hấp thụ chất chống oxy hóa carotenoid và các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

5. Giúp làm giảm các triệu chứng viêm khớp

Viêm khớp là một bệnh rất phổ biến với các triệu chứng là sưng đau và cứng khớp. Viêm khớp ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.

Có nhiều loại viêm khớp và loại phổ biến nhất là viêm xương khớp, xảy ra do sụn khớp bị mòn, khiến cho các đầu xương cọ xát vào nhau và gây đau đớn.

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các chiết xuất từ quả ​​bơ và dầu đậu nành, được gọi là cao toàn phần không xà phòng hóa quả bơ và đậu nành (avocado/soybean unsaponifiables – ASU), có tác dụng làm giảm triệu chứng đau và cứng khớp do viêm xương khớp.

Đặc biệt, ASU có lợi cho những người bị thoái hóa khớp háng và khớp gối.

ASU có trong nhiều loại thực phẩm chức năng dành cho xương khớp.

Tóm tắt: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cao toàn phần không xà phòng hóa quả bơ và đậu nành – sự kết hợp các chiết xuất từ quả ​​bơ và dầu đậu nành – giúp làm giảm đau do viêm khớp háng và khớp gối.

6. Tốt cho da và thúc đẩy lành vết thương

Dầu quả bơ rất giàu axit béo và các chất dinh dưỡng có lợi cho da. Loại dầu này là nguồn cung cấp vitamin A và vitamin E dồi dào – các vitamin có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của làn da.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 24 người bị bệnh vẩy nến thể mảng cho thấy rằng kem dưỡng chứa dầu bơ (20%) và vitamin B12 giúp cải thiện các triệu chứng bệnh sau 12 tuần sử dụng. (3)

Các nghiên cứu khác trên người và động vật cũng cho thấy lợi ích của việc sử dụng dầu bơ trong điều trị bệnh vẩy nến và chữa lành vết thương.

Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu đều sử dụng dầu bơ kết hợp với các thành phần khác, chẳng hạn như vitamin B12 và các chất dưỡng ẩm nên chưa thể kết luận nếu chỉ sử dụng mình dầu bơ thì kết quả có được như vậy hay không.

Ngoài bôi trực tiếp lên da, việc ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo không bão hòa, vitamin A, vitamin E và chất chống oxy hóa như quả bơ cũng giúp làn da khỏe mạnh hơn.

Không nên bôi dầu quả bơ lên vết thương hở và tốt nhất là nên sử dụng các sản phẩm dưỡng da chất lượng tốt có chứa thành phần dầu bơ.

Tóm tắt: Quả bơ chứa nhiều axit béo và chất chống oxy hóa giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương và làm đẹp da. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng kem dưỡng có chứa dầu bơ (20%) và vitamin B12 giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng của bệnh vẩy nến.

7. Giàu chất chống oxy hóa

Một chế độ ăn uống nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ các tế bào cơ thể khỏi gốc tự do. Gốc tự do là những phân tử không ổn định chỉ chứa 1 điện tử (electron) hoặc có số electron lẻ nên phải lấy electron từ những phân tử khác, điều này sẽ gây tổn hại đến tế bào. Quá nhiều gốc tự do sẽ dẫn đến stress oxy hóa và góp phần gây ra các bệnh như bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và ung thư.

Chất chống oxy hóa có tác dụng trung hòa gốc tự do bằng cách cho các gốc tự do một electron, nhờ đó ngăn chúng gây hại đến tế bào.

Dầu quả bơ có chứa một lượng lớn chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe, chẳng hạn như carotenoid, tocopherol (một dạng vitamin E) và các sterol thực vật khác nhau.

Tóm tắt: Dầu quả bơ rất giàu các chất chống oxy hóa giúp chống lại tác hại của gốc tự do, chẳng như carotenoid, tocopherol và sterol thực vật. Ăn dầu bơ và các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa khác giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

8. Dễ sử dụng

Mặc dù đây không phải là một lợi ích đối với sức khỏe nhưng dầu quả bơ thực sự rất linh hoạt và dễ đưa vào chế độ ăn uống.

Ví dụ, có thể dùng dầu bơ làm các món nguội như salad hay dùng làm nước xốt trộn mỳ. Dầu bơ cũng là một loại dầu ăn an toàn và lành mạnh vì các axit béo trong loại dầu này ổn định ở nhiệt độ cao (lên đến khoảng 271°C hay 520°F). (4)

Dưới đây là một số cách để thêm dầu bơ vào chế độ ăn uống:

• Thêm một muỗng canh dầu bơ vào sinh tố
• Trộn cùng salad
• Sử dụng làm các loại nước xốt như mayonnaise, xốt trộn mì hay xốt nướng thịt
• Dùng làm bánh
• Quết lên thực phẩm trước khi nướng
• Rưới lên một số món ăn

Tóm tắt: Dầu bơ rất linh hoạt và dễ sử dụng. Có thể dùng dầu bơ cho các món nguội và loại dầu này cũng phù hợp dùng làm dầu ăn.

Tóm tắt bài viết

Dầu quả bơ rất giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe.

Dầu bơ chứa nhiều axit oleic (một loại chất béo không bão hòa đơn), chất béo không bão hòa đa, chất chống oxy hóa carotenoid và các chất dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, da và mắt.

Có thể dễ dàng thêm loại dầu này vào chế độ ăn uống bằng cách dùng cho món salad, làm nước xốt hoặc thay thế cho các loại dầu thực vật khác.