Dầu không chỉ là nguyên liệu nấu ăn mà một số loại dầu còn được sử dụng trong làm đẹp. Dù sử dụng cho mục đích nào thì việc chọn đúng loại dầu cũng rất quan trọng. Do có nguồn gốc khác nhau nên mỗi một loại dầu lại có mùi vị, giá trị dinh dưỡng và những lợi ích không giống nhau.
Dầu ô liu và dầu hạt nho: Loại nào tốt hơn?
Dầu hạt nho và dầu ô liu là hai loại dầu được dùng phổ biến trong nhiều công thức nấu ăn và cũng là những thành phần quen thuộc trong mỹ phẩm. Tuy nhiên, hai loại dầu này có khá nhiều điểm khác nhau.
Giá trị dinh dưỡng của dầu hạt nho và dầu ô liu
Dầu hạt nho và dầu ô liu có chứa các chất dinh dưỡng giống nhau và cả hai đều có cùng một lượng calo cũng như là tổng lượng chất béo.
Tuy nhiên, trong khi dầu ô liu giàu chất béo không bão hòa đơn (monounsaturated fat) thì dầu hạt nho lại chứa nhiều chất béo không bão hòa đa (polyunsaturated fat). Lượng vitamin E trong dầu hạt nho cũng cao hơn.
Chất béo không bão hòa đơn là loại chất béo chỉ có một liên kết cacbon trong cấu trúc. Các nghiên cứu cho thấy rằng ăn chất béo không bão hòa đơn giúp làm giảm nồng độ LDL cholesterol (cholesterol xấu) và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. (1)
Trong khi đó, chất béo không bão hòa đa có nhiều liên kết cacbon. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thay chất béo bão hòa trong chế độ ăn bằng chất béo không bão hòa đa giúp làm giảm đáng kể nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Dưới đây là giá trị dinh dưỡng có trong một muỗng canh (13,5 gram) dầu hạt nho và dầu ô liu: (2)
Dầu hạt nho | Dầu ô liu | |
Lượng calo | 120 | 120 |
Tổng lượng chất béo | 13,5 gram | 13,5 gram |
Chất béo không bão hòa đa | 9,5 gram | 1,4 gram |
Chất béo không bão hòa đơn | 2,2 gram | 10 gram |
Chất béo bão hòa | 1,3 gram | 2 gram |
Vitamin E | 27% nhu cầu hàng ngày | 13% nhu cầu hàng ngày |
Tóm tắt: Dầu hạt nho và dầu ô liu chứa các chất dinh dưỡng giống nhau. Tuy nhiên, dầu ô liu rất giàu chất béo không bão hòa đơn, trong khi dầu hạt nho lại có nhiều chất béo không bão hòa đa cùng với vitamin E.
Lợi ích của dầu hạt nho và dầu ô liu đối với sức khỏe
Dầu hạt nho và dầu ô liu đều mang lại một số lợi ích cho sức khỏe.
Dầu hạt nho
Dầu hạt nho chứa nhiều chất béo không bão hòa đa cùng với các hợp chất thực vật có lợi và chất chống oxy hóa, gồm có tocopherol, axit linolenic, quercetin và resveratro.
Trong một nghiên cứu trên động vật, chiết xuất hạt nho giúp làm giảm sự hình thành cục máu đông bằng cách điều chỉnh nồng độ enzyme tyrosine phosphatase và nhờ đó giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Ngoài ra, một nghiên cứu được thực hiện trên 44 phụ nữ đã phát hiện ra rằng ăn dầu hạt nho trong 8 tuần giúp làm giảm tình trạng viêm và kháng insulin.
Tuy nhiên, dầu hạt nho vẫn chưa được nghiên cứu nhiều như dầu ô liu nên vẫn cần có thêm các nghiên cứu trên người.
Dầu ô liu
Dầu ô liu là nguồn cung cấp chất béo không bão hòa đơn dồi dào – một loại chất béo có lợi cho sức khỏe tim mạch.
Theo một đánh giá tài liệu lớn tổng hợp kết quả của 32 nghiên cứu, những người ăn nhiều dầu ô liu có nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ thấp hơn đáng kể so với những người ăn ít.
Hơn nữa, dầu ô liu rất giàu chất chống oxy hóa và đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm nồng độ một số chất chỉ điểm phản ứng viêm (inflammatory marker) và nhờ đó ngăn ngừa nhiều bệnh mãn tính.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng dầu ô liu còn giúp ngăn ngừa các bệnh do thoái hóa thần kinh. Theo một đánh giá tài liệu, một số hợp chất trong dầu ô liu có khả năng ngăn ngừa suy giảm nhận thức. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người hơn nữa để kiểm chứng các lợi ích này của dầu ô liu.
Tóm tắt: Cả dầu hạt nho và dầu ô liu đều đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, mỗi loại dầu còn có thêm các lợi ích khác. Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu trên người để xác nhận những lợi ích này.
Tác dụng làm đẹp của dầu hạt nho và dầu ô liu
Cả dầu ô liu và dầu hạt nho đều là những thành phần có trong nhiều sản phẩm chăm sóc da và tóc.
Dầu hạt nho
Dầu hạt nho đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là có đặc tính chống viêm. Loại dầu này còn có tác dụng như một chất làm se, có nghĩa là làm cho các tế bào da co và săn lại.
Vì lý do này nên dầu hạt nho giúp cải thiện làn da và điều trị các vấn đề phổ biến như quầng thâm, mặc dù vẫn cần phải nghiên cứu thêm.
Nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa, chất béo tốt và vitamin E nên dầu hạt nho có thể được sử dụng làm dầu dưỡng ẩm để giúp cho da mềm mại và mịn màng. Có thể kết hợp thêm các loại tinh dầu để tăng thêm hiệu quả dưỡng da.
Dầu hạt nho không chỉ có lợi cho da mà còn tốt cho mái tóc. Một cách dưỡng tóc bằng dầu hạt nho là mát-xa 2 – 3 muỗng canh dầu hạt nho lên da đầu trước khi gội để giúp tóc thêm chắc khỏe và bóng mượt. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này hiện chưa được nghiên cứu chứng minh.
Mặc dù mới có rất ít nghiên cứu về tác dụng của dầu hạt nho đối với mái tóc nhưng một nghiên cứu được thực hiện trên chuột đã phát hiện ra rằng một số hợp chất có trong loại dầu này giúp thúc đẩy sự mọc lông. Cần nghiên cứu thêm để xem dầu hạt nho có mang lại tác dụng tương tự đối với tóc người hay không.
Dầu ô liu
Giống như dầu hạt nho, dầu ô liu cũng có lợi cho làn da nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa và có đặc tính chống viêm mạnh.
Trong các nghiên cứu trên động vật, dầu ô liu đã được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy quá trình lành vết thương, đẩy nhanh quá trình phục hồi mô và ngăn ngừa tổn thương da.
Dầu ô liu còn có đặc tính kháng khuẩn mạnh. Điều này giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại và nhờ đó bảo vệ da khỏi nhiễm trùng.
Để có được các lợi ích này của dầu ô liu thì có thể dùng các sản phẩm dưỡng da chứa dầu ô liu hoặc trộn vài giọt dầu vào kem dưỡng ẩm đang dùng và thoa lên da. Lưu ý, cần chọn dầu ô liu nguyên chất (extra virgin olive oil).
Dầu ô liu cũng có tác dụng dưỡng tóc. Có thể xoa một lượng dầu nhỏ lên tóc ẩm sau khi gội đầu hoặc dùng dầu ô liu làm mặt nạ ủ tóc để tăng độ ẩm tự nhiên cho tóc.
Tóm tắt: Cả dầu hạt nho và dầu ô liu đều giàu chất chống oxy hóa nên có lợi cho tóc và da.
Nên dùng loại dầu nào để nấu ăn?
Dầu hạt nho có tác dụng như một chất nhũ hóa tự nhiên nên rất phù hợp dùng để trộn salad, phết lên đồ ăn và pha nước sốt, chẳng hạn như sốt mayonnaise. Vì dầu hạt nho có mùi vị rất nhẹ nên có thể dùng được trong nhiều công thức nấu ăn, bao gồm cả một số loại bánh ngọt.
Dầu hạt nho có điểm bốc khói cao (215°C hay 420°F). Điểm bốc khói là mức nhiệt độ mà dầu hoặc mỡ bắt đầu bốc khói và bị phân hủy.
Tuy nhiên, dầu hạt nho chứa nhiều chất béo không bão hòa đa nên kém ổn định ở nhiệt độ cao. Khi gặp mức nhiệt cao, chẳng hạn như khi chiên, quay hoặc áp chảo, dầu sẽ tạo ra các hợp chất có hại.
Dầu ô liu có điểm bốc khói thấp hơn một chút. Các loại dầu ít hoặc không qua tinh chế như dầu ô liu siêu nguyên chất có điểm bốc khói là khoảng 191°C hay 375°F.
Nhưng vì thành phần trong dầu ô liu chủ yếu là chất béo không bão hòa đơn nên loại dầu này đủ ổn định để sử dụng trong nấu ăn và làm bánh, phù hợp cho cả các phương pháp chế biến ở nhiệt độ thấp và nhiệt độ cao.
Ngoài ra còn có thể dùng dầu ô liu cho các món salad, nước sốt và trộn vào đồ ăn sau khi nấu chín.
Tuy nhiên, do có mùi vị hơi đặc biệt nên dầu ô liu sẽ không phù hợp với một số món ăn.
Tóm tắt: Dầu hạt nho và dầu ô liu đều dùng được cho nhiều món ăn. Mặc dù dầu hạt nho có mùi vị nhẹ và điểm bốc khói cao nhưng lại kém ổn định hơn dầu ô liu do chứa nhiều chất béo không bão hòa đa. Vì vậy, khi cần nấu ở nhiệt độ cao thì nên chọn dầu ô liu.
Tác hại của dầu hạt nho và dầu ô liu
So với dầu ô liu thì dầu hạt nho chứa nhiều axit béo omega-6 hơn.
Chế độ ăn có nhiều axit béo omega-6 và ít axit béo omega-3 sẽ góp phần gây tăng viêm trong cơ thể.
Mức độ phản ứng viêm cao trong thời gian dài là nguyên nhân dẫn đến một số bệnh mãn tính, gồm có ung thư, bệnh tim mạch, béo phì,…
Do đó, cần phải cân bằng hàm lượng axit béo omega-6 và omega-3 trong chế độ ăn để bảo vệ sức khỏe.
Ngoài ra, cả dầu ô liu và dầu hạt nho đều chứa lượng calo lớn nên ăn quá nhiều các loại dầu này sẽ gây tăng cân.
Cuối cùng, nếu định sử dụng dầu để dưỡng da hoặc tóc thì phải bôi thử lên vùng da bên trong cánh tay trước để kiểm tra phản ứng dị ứng.
Tóm tắt: Dầu hạt nho chứa nhiều axit béo omega-6 – một loại chất béo có thể gây viêm. Cả dầu hạt nho và dầu ô liu đều có lượng calo cao và có thể gây dị ứng khi ăn hoặc bôi ngoài da.
Tóm tắt bài viết
Mặc dù có một số khác biệt nhỏ về giá trị dinh dưỡng và công dụng nhưng cả dầu hạt nho và dầu ô liu đều là những loại dầu lành mạnh với nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Dầu hạt nho kém ổn định ở nhiệt độ cao và chứa nhiều axit béo omega-6 hơn so với dầu ô liu. Do đó, nếu phải chọn một trong hai để dùng trong nấu ăn thì nên lựa chọn dầu ô liu.
Dù là loại dầu nào thì cũng không nên ăn quá nhiều và phải kết hợp với các loại thực phẩm lành mạnh, bổ dưỡng khác để bảo vệ sức khỏe.