Khi đi mua trứng, bạn sẽ thấy có hai loại trứng gà là trứng vỏ nâu và trứng vỏ trắng. Trứng gà vỏ nâu thường có giá rẻ hơn nhưng đa số người vẫn cho rằng trứng gà vỏ trắng bổ hơn và ngon hơn. Điều này có đúng hay không? Trứng vỏ nâu khác gì với trứng vỏ rắng và khi mua nên chọn loại nào?
Trứng gà vỏ nâu và trứng gà vỏ trắng có gì khác nhau?
Tại sao trứng gà có các màu khác nhau?
Mặc dù cùng là trứng gà nhưng mỗi loại lại có màu sắc, kích thước khác nhau và hai loại phổ biến nhất chúng ta thường thấy ở chợ hoặc siêu thị là trứng vỏ nâu và trứng vỏ trắng (hơi có màu hồng).
Chắc chắn nhiều người không biết nguyên nhân tại sao trứng gà lại có các màu khác nhau như vậy.
Câu trả lời thực ra rất đơn giản, đó là màu của vỏ trứng phụ thuộc vào giống gà. Ví dụ, gà Leghorn (gà Lơ go), gà ri và gà Ai Cập đẻ trứng vỏ trắng trong khi gà Plymouth Rocks và gà Rohde Đỏ (Rhode Island Reds) đẻ trứng vỏ nâu.
Một số giống gà, chẳng hạn như Araucana, Ameraucana, Dongxiang và Lushi còn đẻ ra trứng có vỏ màu xanh.
Màu sắc của vỏ trứng đến từ sắc tố mà gà mái tạo ra. Sắc tố chính trong vỏ trứng màu nâu là protoporphyrin IX, được tạo nên từ heme. Heme cũng chính là hợp chất tạo nên màu đỏ của máu.
Sắc tố chính có trong vỏ trứng màu xanh là biliverdin, cũng có nguồn gốc từ heme. Biliverdin cũng là sắc tố khiến cho vết bầm có màu tím xanh.
Trứng cũng có thể có màu sắc vỏ khác nhau dù được đẻ ra từ của cùng một giống gà. Điều này là do đặc điểm di truyền của mỗi con gà.
Mặc dù di truyền là yếu tố chính nhưng màu săc vỏ trứng còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác.
Ví dụ, khi những giống gà đẻ trứng vỏ nâu già đi thì chúng thường đẻ ra trứng có kích thước lớn hơn và có màu sáng hơn.
Môi trường, chế độ ăn và mức độ stress của gà mái cũng ảnh hưởng một phần đến màu sắc vỏ trứng.
Những yếu tố này có thể làm cho vỏ trứng có màu nhạt hơn hoặc sẫm hơn một chút so với bình thường nhưng không thể làm cho trứng chuyển từ nâu sang trắng hay ngược lại. Giống gà vẫn là yếu tố chính quyết định màu sắc của vỏ trứng.
Tóm tắt: Trứng gà có thể có màu nâu, trắng, hơi hồng và có cả loại màu xanh. Màu sắc của vỏ trứng được quyết định bởi giống gà mái nhưng cũng bị ảnh hưởng một phần bởi các yếu tố khác.
Khác biệt về giá trị dinh dưỡng
Đa số người tiêu dùng đều thích trứng gà vỏ trắng hơn là trứng vỏ nâu vì cho rằng trứng vỏ trắng “tự nhiên” hơn và bổ dưỡng hơn.
Tuy nhiên, thực tế thì tất cả các loại trứng đều có giá trị dinh dưỡng tương đương nhau, bất kể kích thước hay màu sắc.
Cả trứng vỏ nâu và trứng vỏ trắng đều là thực phẩm tốt cho sức khỏe. Dù là loại nào thì trứng cũng chứa nhiều vitamin, khoáng chất và lượng lớn protein chất lượng cao nhưng lại ít calo. Một quả trứng gà chỉ có chưa đầy 80 calo.
Các nhà khoa học đã so sánh trứng gà vỏ nâu với trứng gà vỏ trắng để xem có sự khác biệt nào hay không và nhiều nghiên cứu đã kết luận rằng màu sắc của vỏ không ảnh hưởng đáng kể đến thành phần dinh dưỡng của trứng. (1)
Điều này có nghĩa là màu sắc của vỏ trứng không quyết định lợi ích của trứng đối với sức khỏe. Sự khác biệt lớn nhất chỉ là sắc tố trong vỏ.
Tuy nhiên, các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng của trứng, chẳng hạn như môi trường sống của gà mái. Trứng của những con gà mái được thả rông ngoài trời và được tiếp xúc với ánh nắng có chứa lượng vitamin D cao hơn gấp 3 – 4 lần so với trứng của gà nhốt chuồng. (2)
Thức ăn của gà cũng có ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng trong trứng. Những con gà mái được nuôi bằng thức ăn giàu axit béo omega-3 sẽ đẻ ra trứng có hàm lượng omega-3 cao hơn nhiều so với bình thường. Tương tự, trứng sẽ chứa nhiều vitamin D hơn nếu gà được cho ăn thức ăn giàu vitamin D.
Tóm tắt: Trứng vỏ trắng và trứng vỏ nâu không có sự khác biệt về giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, thức ăn và môi trường sống của gà lại có ảnh hưởng đến hàm lượng dinh dưỡng trong trứng.
Khác biệt về mùi vị
Trứng gà vỏ trắng vẫn được cho là thơm hơn, ngon hơn trứng gà vỏ nâu. Nhưng cũng giống như giá trị dinh dưỡng, mùi vị của hai loại trứng này không có sự khác biệt lớn.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là tất cả các loại trứng đều có vị hoàn toàn giống nhau.
Mặc dù màu sắc của vỏ không tạo ra sự khác biệt nhưng các yếu tố khác như giống gà, loại thức ăn, độ tươi và phương pháp chế biến sẽ ảnh hưởng đến mùi vị của trứng sau khi nấu. (3)
Chế độ ăn của gà mái được nuôi ở quy mô hộ gia đình không giống với chế độ ăn của gà mái được trong trang trại và điều này cũng có tác động đến hương vị của trứng.
Ngoài ra, trứng để càng lâu thì độ thơm ngon sẽ càng giảm. Bảo quản ở nhiệt độ thấp, ổn định trong tủ lạnh sẽ giúp giữ cho trứng thơm ngon lâu hơn.
Hai yếu tố này có thể là lý do khiến nhiều người nhận thấy rằng trứng gà nhà nuôi ngon hơn so với trứng gà công nghiệp.
Ngoài sự khác biệt về thức ăn, trứng gà nhà nuôi không phải trải qua quá trình vận chuyển dài và phân phối giống như trứng gà công nghiệp, vì vậy nên trứng sẽ đến tay người tiêu dùng nhanh hơn so với trứng bán tại các cửa hàng thực phẩm và siêu thị. Điều này có nghĩa là trứng sẽ tươi hơn và nhờ đó nên sẽ thơm ngon hơn.
Cách chế biến trứng cũng là một yếu tố quyết định hương vị.
Một nghiên cứu đã đánh giá tác động của dầu cá (thường được sử dụng trong cám nuôi gà để bổ sung omega-3) đến mùi vị của trứng. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trứng của những con gà được cho ăn cám chứa dầu cá và trứng của gà được nuôi bằng cám thông thường đều có vị như nhau. Tuy nhiên, sau khi luộc thì trứng của gà ăn cám chứa dầu cá lại có mùi giống như lưu huỳnh nhiều hơn hay có mùi vị lạ hơn trứng gà ăn cám thường.
Như vậy, màu sắc của vỏ không quyết định độ thơm ngon của trứng nhưng các yếu tố khác như thức ăn của gà và độ tươi lại có ảnh hưởng đến mùi vị trứng.
Tóm tắt: Trứng vỏ nâu và trứng vỏ trắng đều có vị giống nhau. Tuy nhiên, mùi vị của trứng có thể thay đổi theo độ tươi, cách chế biến trứng và thức ăn của gà.
Nên lựa chọn trứng dựa trên những tiêu chí nào?
Nếu màu sắc không phải yếu tố quan trọng thì nên lựa chọn trứng dựa trên những tiêu chí nào?
Dưới đây là một số thuật ngữ thường được ghi trên hộp trứng có bán tại siêu thị và ý nghĩa của từng thuật ngữ.
Hoàn toàn tự nhiên (All natural)
Thuật ngữ “hoàn toàn tự nhiên” (all natural) không được quy định ở Mỹ vì rất khó định nghĩa chính xác. Các sản phẩm trứng được dán nhãn “nuôi tự nhiên” hoặc “hoàn toàn tự nhiên” cũng không khác gì các loại trứng khác.
Hữu cơ (Organic)
Trứng được chứng nhận “hữu cơ” ở Mỹ và Liên minh Châu Âu là trứng của những con gà chỉ được nuôi bằng thức ăn hữu cơ và không biến đổi gen. Ngoài ra, gà phải được chăn thả hoàn toàn ở ngoài trời và không tiêm thuốc kháng sinh hoặc hormone. (Tất cả các trang trại chăn nuôi đều bị cấm tiêm hormone cho gà đẻ trứng, dù có sản xuất trứng hữu cơ hay không).
Nhãn “hữu cơ” có nghĩa là thuốc kháng sinh chỉ được sử dụng khi thực sự cần thiết, ví dụ như khi gà mắc bệnh. Đối với trứng không hữu cơ, liều lượng kháng sinh thấp thường được cho vào thức ăn và nước uống của gà. Điều này có thể góp phần gây ra tình trạng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.
Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy trứng hữu cơ bổ dưỡng hơn trứng thông thường.
Tuy nhiên, chất lượng môi trường chăn nuôi ở những trang trại sản xuất trứng hữu cơ có thể tốt hơn và gà được tiếp xúc nhiều hơn với ánh nắng mặt trời. Điều này làm tăng hàm lượng vitamin D trong trứng.
Trứng gà nuôi không lồng
Thuật ngữ “trứng gà nuôi không lồng” (cage-free) có thể gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng.
Bình thường, gà mái đẻ trứng được nhốt riêng từng con trong những chiếc lồng rất nhỏ còn “không lồng” có nghĩa là gà không bị nhốt trong lồng nhỏ hẹp mà được thả đi tự do trong chuồng rộng. Tuy nhiên, gà vẫn không được ra ngoài trời.
Phương pháp nuôi không lồng sẽ tốt hơn một chút so với phương pháp nhốt lồng thông thường nhưng hai phương pháp này đều cho ra những quả trứng có giá trị dinh dưỡng ngang nhau.
Trứng gà omega-3
Trứng gà omega-3 là trứng của những con gà mái được nuôi bằng thức ăn có bổ sung axit béo omega-3. Nhờ đó mà hàm lượng omega-3 trong trứng cao hơn nhiều so với bình thường.
Trứng gà omega-3 là nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào – một chất dinh dưỡng bị thiếu trong chế độ ăn uống của nhiều người. Chọn trứng gà omega-3 sẽ mang lại một số lợi ích cho sức khỏe.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng ăn trứng gà omega-3 mỗi ngày giúp giảm nồng độ triglyceride trong máu và hạ huyết áp ở người bị cao huyết áp. (4)
Theo một nghiên cứu khác, ăn 2 quả trứng gà omega-3 mỗi ngày trong vòng 6 tuần giúp làm tăng nồng độ axit béo omega-3 trong sữa mẹ.
Nói chung, ăn trứng gà omega-3 có lợi cho sức khỏe hơn so với trứng thông thường.
Tóm tắt bài viết
Màu sắc của vỏ trứng tùy thuộc vào giống gà.
Tuy nhiên, trứng gà vỏ trắng và trứng gà vỏ nâu không có gì khác biệt về giá trị dinh dưỡng hay độ thơm ngon. Điểm khác biệt lớn nhất chỉ là màu sắc vỏ và giá thành.
Hương vị và hàm lượng dinh dưỡng của trứng phụ thuộc vào các yếu tố khác như môi trường sống, chế độ ăn của gà, độ tươi của trứng và cách chế biến.