Niacinamide là một trong hai dạng vitamin B3, dạng còn lại là axit nicotinic. Vitamin B3 còn được gọi là niacin.
Niacinamide: Lợi ích và tác dụng phụ
Niacinamide và axit nicotinic đều là dạng hoạt động của vitamin B3 nhưng khác nhau về cấu trúc hóa học và tác động đến sức khỏe.
Niacinamide là gì?
Niacinamide là một dạng của vitamin B3 (niacin) – một trong 8 loại vitamin nhóm B. Giống như nhiều chất dinh dưỡng khác, cơ thể cần các vitamin B để hoạt động một cách bình thường.
Vitamin B3 đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi thức ăn thành năng lượng để cơ thể sử dụng và giúp các tế bào thực hiện các chức năng quan trọng.
Vì vitamin B3 tan trong nước nên cơ thể không dự trữ loại vitamin này. Đó là lý do tại sao chúng ta cần cung cấp đủ axit nicotinic hoặc niacinamide cho cơ thể hàng ngày.
Vitamin B3 thường tồn tại dưới dạng niacinamide trong các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, chẳng hạn như thịt lợn, bò và thịt gia cầm, hoặc dưới dạng axit nicotinic trong thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như các loại quả hạch, hạt và rau xanh.
Nhiều sản phẩm chế biến sẵn, ví dụ như ngũ cốc ăn liền, cũng được bổ sung niacinamide.
Cơ thể con người có thể tạo ra vitamin B3 từ tryptophan – một loại axit amin có trong hầu hết các loại thực phẩm chứa protein.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi tryptophan thành vitamin B3 đa phần không hiệu quả vì cơ thể cần đến 60 mg tryptophan mới có thể tạo ra 1 mg vitamin B3.
Trước đây, vitamin B3 còn được gọi là vitamin PP, là viết tắt của pellagra-prevention.
Lý do là bởi vì sự thiếu hụt vitamin B3 hay tryptophan dẫn đến một căn bệnh gọi là pellagra với các triệu chứng đặc trưng là tiêu chảy, viêm da, sa sút trí tuệ và nếu không được điều trị thì có thể dẫn đến tử vong.
Bổ sung axit nicotinic hay niacinamide đều có thể điều trị bệnh pellagra nhưng niacinamide thường được sử dụng phổ biến hơn vì có ít tác dụng phụ hơn trong khi axit nicotinic có thể gây ra một số vấn đề không mong muốn, chẳng hạn như đỏ bừng mặt.
Tóm tắt: Niacinamide là một dạng vitamin B3 – một chất dinh dưỡng thiết yếu hỗ trợ nhiều quá trình quan trọng trong cơ thể. Niacinamide có chủ yếu trong các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật và là dạng vitamin B3 được sử dụng phổ biến để điều trị bệnh pellagra.
Các lợi ích của niacinamide
Không chỉ là dạng vitamin B3 được sử dụng chủ yếu trong điều trị bệnh pellagra, niacinamide còn có một số công dụng và lợi ích khác cho sức khỏe.
Giúp điều trị một số vấn đề về da
Niacinamide là chất rất cần thiết để có một làn da khỏe mạnh.
Vì lý do này nên những sản phẩm chăm sóc da chứa niacinamide đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng làm đẹp.
Dù bôi tại chỗ hay dùng ở dạng viên uống bổ sung thì niacinamide đều đã được chứng minh là có tác dụng chống viêm cho da. (1)
Thành phần này đã được sử dụng để điều trị các vấn đề về da như mụn trứng cá và bệnh trứng cá đỏ – một bệnh da liễu có triệu chứng là da đỏ bừng và nổi nhiều sẩn nhỏ chứa mủ, thường ở quanh mũi.
Chính nhờ tác dụng này nên niacinamide đã trở thành một giải pháp thay thế phổ biến cho các loại thuốc kháng sinh đường uống hoặc kháng sinh bôi tại chỗ để trị mụn trứng cá hoặc bệnh trứng cá đỏ.
Giúp ngăn ngừa ung thư hắc tố
Ung thư tế bào hắc tố là một loại ung thư da nghiêm trọng, phát sinh từ các tế bào sản sinh melanin – sắc tố tạo nên màu sắc cho làn da.
Sự tiếp xúc với bức xạ tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời hoặc các nguồn nhân tạo, ví dụ như giường nhuộm da, sẽ làm hỏng DNA của các tế bào theo thời gian và có thể dẫn đến ung thư hắc tố.
Do có chức năng giữ cho các tế bào khỏe mạnh nên việc uống bổ sung niacinamide đã được chứng minh là giúp thúc đẩy quá trình sửa chữa DNA ở các tế bào da bị tổn thương do tia cực tím. (2)
Nhờ đó mà việc uống bổ sung niacinamide có thể giúp bảo vệ da khỏi ung thư hắc tố, đặc biệt là ở những người có nguy cơ cao, chẳng hạn như những người có tiền sử ung thư da không phải tế bào hắc tố.
Có lợi cho người mắc bệnh thận mạn tính
Bệnh thận mạn tính là tình trạng mất dần chức năng thận, khiến cho cơ thể bị giảm khả năng làm sạch, lọc máu và kiểm soát huyết áp.
Điều này dẫn đến sự tích tụ các hóa chất trong máu, chẳng hạn như phốt phát (phosphate) và gây hại đến sức khỏe.
Nghiên cứu cho thấy niacinamide có thể ngăn chặn sự hấp thụ phốt phát và nhờ đó làm giảm nồng độ chất này trong máu ở những người bị rối loạn chức năng thận.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng tích tụ mà có thể kiểm soát nồng độ phốt phát trong máu bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thuốc hoặc phải lọc máu ngoài thận.
Làm chậm sự tiến triển của bệnh tiểu đường tuýp 1
Bệnh tiểu đường tuýp 1 là tình trạng cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào beta sản xuất insulin của tuyến tụy.
Niacinamide được cho là có thể bảo vệ và giữ lại các tế bào beta, nhờ đó ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự khởi phát của bệnh tiểu đường tuýp 1 ở những người có nguy cơ cao. (3)
Trong khi đó, một số nghiên cứu lại không cho thấy rằng niacinamide có tác dụng ngăn ngừa sự khởi phát của bệnh tiểu đường tuýp 1 nhưng có thể giúp trì hoãn sự tiến triển của bệnh bằng cách duy trì chức năng của tế bào beta.
Mặc dù đầy hứa hẹn nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm trước khi có thể đưa ra khuyến nghị chính thức về việc uống bổ sung niacinamide để ngăn ngừa hay điều trị bệnh tiểu đường tuýp 1.
Tóm tắt: Niacinamide có thể điều trị một số vấn đề về da và làm giảm nguy cơ ung thư hắc tố ở những người có nguy cơ cao. Dạng vitamin B3 này còn có ích cho những người bị bệnh thận mạn tính và giúp làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh tiểu đường tuýp 1.
Các cách bổ sung niacinamide
Có thể bổ sung vitamin B3 ở dạng axit nicotinic hoặc niacinamide bằng cách dùng viên uống bổ sung chứa mình loại vitamin B này hoặc dùng viên uống vitamin và khoáng chất tổng hợp. Liều lượng vitamin B3 trong mỗi viên dao động trong khoảng từ 14 đến 1.000 mg, tùy từng sản phẩm.
Vitamin B3 cũng là thành phần có trong các loại viên uống vitamin B tổng hợp chứa cả 8 loại vitamin nhóm B.
Một số sản phẩm bổ sung chứa vitamin B3 chỉ ghi “niacin” trong bảng thành phần nhưng hầu hết các sản phẩm đều ghi cụ thể “axit nicotinic” hay “niacinamide”.
Niacinamide còn có trong một số loại thực phẩm bổ sung dành cho người tập thể thao nhưng trong các sản phẩm này thì axit nicotinic lại được sử dụng phổ biến hơn.
Ngoài bổ sung cho cơ thể qua đường uống, niacinamide còn là thành phần trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, ví dụ như serum hay kem dưỡng. Những sản phẩm này thường có công dụng chính là trị mụn trứng cá nhưng tùy từng sản phẩm mà còn đi kèm những công dụng khác như làm đều màu da, cải thiện tình trạng sần sùi, giảm tiết dầu và chống lão hóa da.
Tóm tắt: Vitamin B3 dạng niacinamide có trong các loại viên uống bổ sung và cũng là thành phần trong nhiều sản phẩm bôi da có tác dụng trị mụn trứng cá hoặc bệnh trứng cá đỏ.
Tác dụng phụ
Vì vitamin B3 là loại vitamin tan trong nước nên khi bổ sung nhiều hơn nhu cầu của cơ thể thì lượng dư thừa sẽ được bài tiết qua nước tiểu. Do đó, niacinamide thường được dung nạp tốt khi dùng liều lượng thích hợp.
Lượng vitamin B3 tối đa mà cơ thể có thể dung nạp được mỗi ngày là 35 mg. Ở mức liều lượng này, axit nicotinic ít có khả năng gây ra hiện tượng đỏ bừng, mẩn đỏ, ngứa và châm chích trên da. Niacinamide hiếm khi gây ra các tác dụng phụ này.
Tuy nhiên, niacinamide có thể gây ra một số tác dụng phụ như khó chịu ở dạ dày, buồn nôn và đau đầu nhẹ.
Niacinamide còn được cho là có thể làm tăng mức độ kháng insulin – một dấu hiệu của bệnh tiểu đường tuýp 2 nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm để kết luận điều này.
Tuy nhiên, tốt nhất vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống bổ sung niacinamide hay bất kỳ chất nào để cải thiện tình trạng kháng insulin.
Tóm tắt: Nguy cơ xảy ra tác dụng phụ khi bổ sung niacinamide là khá thấp. Một số ý kiến cho rằng uống niacinamide có thể làm tăng mức độ kháng insulin nhưng chưa có đủ bằng chứng chứng minh điều này. Mặc dù có tính an toàn khá cao nhưng tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung niacinamide.
Tóm tắt bài viết
Niacinamide là một dạng vitamin B3 (niacin), đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và cần thiết cho sức khỏe, chức năng của tế bào.
Niacinamide mang lại một số lợi ích như giúp điều trị mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ, giảm nguy cơ ung thư hắc tố, giảm nồng độ phốt phát trong máu ở những người bị bệnh thận mạn và làm chậm sự tiến triển của bệnh tiểu đường tuýp 1.
Miễn là dùng liều lượng thích hợp thì việc bổ sung niacinamide đa phần là an toàn và có rất ít tác dụng phụ. Niacinamide có cả ở dạng viên uống và cũng là thành phần trong nhiều sản phẩm chăm sóc da.
Giống như nhiều chất dinh dưỡng khác, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống bổ sung niacinamide.